El xardón o carrascu, ye planta proteutora especialmente sagrada, según la creencia n'antigües cultures. Ye un árbol que foi y ye abondante na nuesa viesca. Árbol de fueya perenne que medra nos nuesos montes y qu'agora ye especie protexida. D'unos años p'acá vuelven a vese abondos xardones qu'adornen col so color y llozanía la desnudez del bosque n'iviernu. Una estampa guapísima por demás. Les sos fueyes de verde intensu y enllenos de chuchinos coloraos sirven d'alimentu al faisán y otros animales.
Nestes feches festives de Navidá la imaxe del xardón podemos alcontrala en postales y otros oxetos decorativos. Pero magar la so lleenda d'arbol máxicu, agora nun podemos cortar un xardón, porque lloraría a gritos si lo arricamos del llugar onde medra.
Paez ser que la costume de decorar la casa con esti arbustu vien de mui antiguu. Dende cuantayá foi apreciáu como símbolu de fertilidá y fortaleza, ello porque mantién la so guapura y coloríu, soportando'l fríu y la xelada, la nieve y el temporal del iviernu, manteniéndose nietu y verde como si la frialdá fuere pal xardón alimentu necesariu.
Según la sabiduría popular, les sos espines alloñen los malos espíritos. Ye árbol proteutor del mal qu'amaga los llares y les persones. Y hai la creencia dende antiguu que fai fuxir les enerxíes negatives que nos amaguen. Los celtes yá lu consideráben árbol máxicu, y les corones que texíen con xardón sirvíen pa espantar la gafura. La presencia d'esti árbol en distintos ritos, al rodiu del solsticiu d'iviernu, atrái la prosperidá y bona collecha, la bona suerte y fortuna a lo llargo del añu. Dizse qu'hai que plantalu nos alredores de la casa pa protexela de truenos y chispes, de los lladrones y de les desgracies.
Tamién tenemos noticia de que yá lu utilizaben los romanos nes Saturnales, fiestes paganes n'honor a Saturno, dios de l'agricultura, fiestes que celebraben, coincidiendo col solsticiu d'iviernu, con grandes banquetes y regalos ente los presentes y onde'l xardón adornaba l'espaciu de la celebración. Esti arbustu yera símbolu de bona voluntá y tamién s'entregaba a los esposos dempués de la boda.
Les costumes paganes pervivieron postreramente cuando'l cristianismu fixo coincidir estes feches tan significatives coles fiestes y ritos que se fueron instituyendo nes mesmes époques. El xardón, foi, pasu ente pasu, ocupando un llugar como adornu significativu en Navidá. Según nos diz una lleenda, los sos frutos, los chuchinos, de coloráu intensu, son símbolu de la sangre de Cristu, mientres que les fueyes colos escayos que pinchen abondo, identifícales cola corona d'espines.
Sicasí, creencies aparte, lo más guapo ye ver la viesca enllena de xardones que l'adornen, y amás abelluguen y alimenten la fauna que la puebla. Dexémoslos medrar.
https://www.lne.es/blogs/filazon/
