L'asturianu Adán Pinto Fernández trabaya dende va dos años pa una de les empreses farmacéutiques del momentu: Pfizer, la creadora de la primer vacuna contra'l covid. Anque apurrió tamién el so granín d'arena na investigación sobre'l virus, el bioquímicu uvieín dedícase al estudiu del cáncer na Universidá d'Oxford y, más en concreto, “al analís de proteínes”. Apocayá, demostró que suprimiendo una proteína –llamada USP18–, les célules canceríxenes que'l sistema inmune nun detecta vuélvense visibles. L'afayu, diz Pinto, “fai bien interesante esta proteína, nel contestu de la inmunoterapia pal tratamientu de tumores”. “Quiero siguir con esta llínea de trabayu y convertime en xefe de grupu”, afirma. 

Agora, Adán Pinto Fernández forma parte del llaboratoriu que lidera'l profesor Benedikt Kessler na Universidá d'Oxford. A esti equipu incorporose en 2016 en recibiendo una ufierta irrenunciable”. Entós, taba en Bruxeles, onde tuvo arreyáu a estudios qu'usaben el metabolismu de les célules canceroses –distintu del de les célules sanes– como diana p'atacar la enfermedá, desenvolviendo nuevos fármacos. N'Oxford, cuenta, aprendió a utilizar una ferramienta “mui potente”: la espectometría de mases, na que la so universidá ye, amás, referente mundial. Eso llevó a que parte del so grupu –son más d'una docena de científicos– tuviera que participar nel analís de plasma de pacientes infectaos pol coronavirus. 

“Gracies a tar nun llaboratoriu tan bonu pudi collaborar con científicos perimportantes y tamién con compañíes farmacéutiques como Pfizer, Bayer o Incyte. Y, arriendes d'ello, publicar en revistes d'altu impactu como ‘Nature’, ‘Nature Communications’, ‘British Journal of Cancer’ o ‘Cancer Research’”, señala Pinto. Precisamente, la so última investigación salió publicada nuna d'elles, en “British Journal of Cancer”, y son les resultancies d'un proyectu empecipiáu a finales de 2018. 

“Utilizamos modelos celulares pa estudiar cómo la proteína USP18 alteria la composición del proteoma (la totalidá de proteínes espresaes nuna célula) en célules canceroses”, indica l'asturianu, que sigue cola so esplicación. “L'analís del proteoma de célules que nun espresen USP18 reveló funciones d'esta proteína na presentación d'antíxenos per parte de la célula cancerosa. Y esperimentos con linfocitos T demostraron que, n'efectu, suprimir USP18 fai a les célules canceroses más visibles pal sistema inmune, provocando una mayor activación de los linfocitos T”, abonda. 

“La competencia nel Reinu Uníu ye bien alta; si'l mio xefe nun produz, busquen a otru”, afirma

Adán Pinto reconoz que l'estudiu del cáncer dende la óptica de les proteínes “presenta llimitaciones técniques y nun ye tan potente como la secuenciación del xenoma o del transcriptoma”, pero ye una llínea d'investigación que cada vez se ta desenvolviendo más”. Ente otres razones, porque “desque s'espresa'l xen hasta que se convierte en proteína pueden pasar munches coses”, y eso ye daqué que se-y escapa a la secuenciación. 

Arriendes de la pandemia y del estudiu de la proteína USP18, l'asturianu tamién participó nun trabayu que demuestra que USP18 tien funciones asemeyaes a PLpro, una proteína qu'espresa'l virus SARS-CoV-2 (covid). “Digamos que'l virus covid codifica una proteína que tien les mesmes funciones que la qu'investigo yo. Entós, lo qu'estudiamos ye la posible relación ente dambes”, detalla. 

Un talentu fugáu

El bioquímicu Adán Pinto, de 42 años, ye ún de los munchos celebros fugaos que tien Asturies. Nació n'Uviéu, anque la so familia ye de Teberga y Proaza y foi nesti últimu conceyu onde vivió dellos años. Depués marchó pa Grau y darréu a Avilés. Estudió Bioquímica na Universidá d'Uviéu, consiguiendo'l premiu fin de carrera al meyor espediente en 2005, y trabayó el so últimu añu de becariu nel llaboratoriu del profesor Pedro Sánchez-Lazo. Darréu, cursó los sos estudios de doctoráu na Universidá de Cantabria, nel llaboratoriu de Piero Crespo, y d'ende dio'l saltu al estranxeru. En concretu, a la Universidá Católica de Lovaina (UCLouvain), en Bruxeles, onde tuvo cinco años. Depués, llegó la oportunidá d'Oxford, d'onde, enagora, nun se va mover. 

“Claro que me gustaría volver a Asturies, pero'l nivel y les oportunidaes que tengo nel Reinu Uníu nun creo que les pueda tener nel Principáu. Mismamente tengo que facer un esperimentu con linfoncitos T y dispongo d'espertos mundiales equí al llau. La competitividá ye mui alta. Por exemplu, el mio xefe nun tien un puestu fixu; si nun produces ciencies calidables, busquen a otru...”, cavilga Pinto. Amás, amiesta, “n'Oxford tenemos accesu a equipos y tecnoloxía d'última xeneración”. Bona preba ye'l desenvolvimientu de la vacuna de Oxford-AstraZeneca. 

Con too y con ello, apunta l'asturianu, na Universidá d'Uviéu hai grandes científicos como Carlos López Otín, qu'amuesen que dende Asturies se puede facer tamién ciencia de gran calidá”. Hai una razón más pola que'l bioquímicu refugaría volver agora a “casa”. “Soi padre solteru y nun toi dispuestu a anteponer otres coses a pasar tiempu col mio fíu, que ye'l mio meyor esperimentu. Igual dalgún día tengo la oportunidá de tornar. Nunca se sabe. La puerta siempres va tar abierta porque ehí ta la mio casa”, conclúi.