La doctora Ana Talamantes (Guadalaxara, México, 1989) llegó a Uviéu dende'l so país a mediaos de mes de mayu y a les venticuatro hores yá taba pasando consulta nel Imoma. El centru uvieín quier sofitase nel so postreru “fichaxe estrella” pa dar los primeros pasos na nueva dirección que quier tomar el centru uvieín: la medicina de precisión. El valor principal de la mexicana ye ser médicu especialista en xenética clínica, una especialidá qu'inda non s'aprobó n'España, siendo l'únicu país de la UE que nun lo fixo, denuncien dende'l centru. Ye una asignatura pendiente dende l'añu 2016 y que'l Ministeriu de Sanidá comprometióse a recuperar a primeros d'añu. La xenética ye la puerta d'entrada a la medicina de precisión, lo que los investigadores consideren el futuru de la salú. Pasar de lo xeneral a lo particular, dirixir tratamientos especializaos pa cada paciente, predicir en base a la hestoria familiar de los pacientes futures enfermedaes o diagnosticar con precisión delles patoloxíes complexes y poco comunes. Talamantes bromia diciendo que, anque en México esista la especialidá “naide sabe perbién qué ye lo que facemos”.
L'Imoma, especializáu nel tratamientu del cáncer, va crecer agora cola incorporación de la xenetista, afitando un nuevu serviciu de xenética pa individuos sanos, un xeitu –espliquen dende'l centru sanitariu– de dar más ferramientes nel papel de la prevención pa caltener una bona salú. Talamantes esplica que munches enfermedaes escuéndense, latentes, nos nuesos xenes, esperando a dar con un factor ambiental que les active. N'ocasiones, un test xenéticu a tiempu, daquién que sepa lleelu y dellos conseyos diben ser abondo pa caltenela a raya pa tola vida.
Eso ye a lo que yá se dedica la doctora n'España, a estudiar a cada paciente “pa ufierta-y un tratamientu amañosu pa les sos necesidaes”. Tanto a pacientes oncolóxicos, como aquellos aquexaos d'enfermedaes rares o aquellos que tán sanos, pero qu'un médicu considera que tendríen de realizase un test xenéticu. En dellos casos que se ven nel Imoma, Talamantes y l'equipu médicu del centru encamienten a los familiares del paciente que se faigan un test. Anque la mayoría de los tumores rellaciónense con factores ambientales o colos vezos de los pacientes, dende'l centru creen que nun se debe refugar el papel de la xenética. “Hai un porcentaxe importante de pacientes oncolóxicos que contraen un cáncer por cuestiones xenétiques”, esplica la xenetista. Si nun se-y da'l pesu que merez nun ye por otra cosa, argumenta, que porque se trata d'una especialidá bien nueva.
En febreru de 2001, el Proyectu del xenoma humanu (PGH) publicó per primer vegada les sos resultancies, esplica Talamantes. De magar, tou foi avanzar y el trabayu de los clínicos ye llevar esa conocencia a los pacientes, treslladar esa investigación en soluciones. Nos últimos años, rellata, fixéronse meyores “impresionantes”. Especialmente n'árees como la oftalmoloxía. Como inda tán en fase esperimental, munchos tratamientos tán probándose en güeyos de pacientes que yá tienen un cero por cientu de visión y, onde, si la práctica sal mal, nun se puede facer más dañu (daqué que nun se puede facer n'otros órganos porque, al pasar al sangre, los efectos son más difíciles de controlar). Pero, cuando les coses salen bien les resultancies abulten cosa de maxa. La sustitución d'un xen estropiáu venceyáu a la ceguera consiguió que'l que nun vía absolutamente nada, consiguiera ver solombres, por exempleu. Daqué que, a principios de sieglu paecía imposible.
Cegueres y sorderes tán tamién dientro de los oxetivos del Imoma. Dende'l centru insisten n'agradecer l'esfuerzu económicu a la Fundación María Cristina Masaveu Peterson pal desenvolvimientu de la so área de Medicina de Precisión, el puntu nel que quieren sofitar el futuru del centru. Anguaño, especializáu en tratamientos oncolóxicos, l'Imoma cunta con ún de los equipos de radioterapia más avanzaos del mercáu. Mecánicamente, l'acelerador llineal del centru uvieín actúa con precisión y solo vien superáu polos nuevos equipos de protonterapia. Pero les terapies contra'l cáncer pueden ameyorar estudiando en fondura a cada paciente, a cada tumor. La nueva especialista en xenética va tratar d'avanzar nesti aspeutu.
Dende'l Imoma aseguren qu'el so oxetivu tamién pasa por “abríse” a la sociedá y al restu de profesionales de la salú: collaborar con universidaes y otros centros hospitalarios de titularidá pública a los que poder abastecer de les nueves técniques de medicina de precisión. Nel curtiu plazu, la idea del Imoma ye consiguir abaratar y amenorgar los tiempos necesarios pa realizar test xenéticos, daqué qu'inda nun ye accesible pal públicu xeneral, pero del que munchos pacientes “tendríen” de poder beneficiase.
