La escanda asturiana quier volver intentalo y llograr un sellu de calidá que la estreme y dexe ameyorar la so comercialización y allugamientu nel mercáu. Los productores lleven daqué más d'una década con trámites, de forma intermitente, tratando de llograr bien una denominación d'orixe protexida (DOP), o bien una identificación xeográfica protexía (IXP).
Pero hasta la fecha nun foi posible, una y bones la UE –organismu que tien la última palabra– frenó les iniciatives. Les autoridaes europees refugaron nel pasáu amparar so un mesmu sellu'l granu, la farina y el pan. D'ende que la tramitación que se faiga na actualidá tendrá de tener en cuenta esos matices pa llograr agora llegar a bon puertu.
Sicasí, sellos aparte, el cultivu d'escanda o espelta encara un momentu dulce n'Asturies, con unes 50 hectárees plantaes, según datos de l'Asociación de Productores d'Escanda d'Asturies (Asapes), con sede en Grau. Nun ye una cifra baxa si se tien en cuenta qu'a principios d'esti sieglu, nel añu 2000, yeren apenes dos o trés hectárees les cultivaes.
El presidente del colectivu, José Vega, ye más partidariu de tramitar una DOP qu'una IXP, porque según señala a LA NUEVA ESPAÑA “cola denominación llógrase controlar meyor l'orixe de la cebera y evítense fraudes”. Vega llamenta que se comercialicen productos d'escanda asturiana, “cuando se traxo de plantíos de fuera de la rexón”.
El presidente quier axuntase colos responsables de la Conseyería pa ver cómo retomar los trámites pal sellu de calidá. “Tamos esperando a superar la pandemia, como nos dixeron, pa venos. Hasta agora nun llogremos que nos recibieren”, sostien José Vega.
Pel momento, la próxima collecha yá crez nes plantaciones asturianes, allugaes tradicionalmente en Grau –onde tien sede l'asociación–, Pravia, Belmonte, Somiedu, Proaza y Yernes y Tameza. Tamién hai cultivos en delles parroquies de Salas y Tinéu. “Dica agora va tou bien, y les postreres xelaes nun fixeron sinón que favorecer la crecedera. La escanda ye un cereal d'iviernu y cuanto más estremu sía esti, meyor”, esplica'l presidente d'Asapes. Sicasí, el productor avisa de qu'esto nun quier dicir nada: “Va unos años yo tenía bona planta y en xunu vinieron les riaes y la escanda acabó na desaguada del Nalón”.
Va ser n'agostu cuando se recueya la collecha n'Asturies. Les últimes anduvieron alredor de les 18 y 20 tonelaes, teniendo en cuenta que la cantidá varía enforma en función, precisamente, de la meteoroloxía.
El consumu de la so farina y los productos derivaos foi a l'alza nos últimos años gracies a l'apuesta d'entamadores qu'optaron por rentabilizar el cultivu de la cebera, que se da perbién n'Asturies al ser resistente al fríu. Son munchos los productores integraos nel Conseyu regulador de productos ecolóxicos del Principáu (Copae), un sellu que tamién imprime calidá.
L'aumentu del so consumu va amestáu a les propiedaes nutricionales de la espelta, con fama de gran valor alimenticiu y altos niveles de tolerancia. Ye'l cereal más antiguu que se conoz y la so grana nun se remanó xenéticamente, d'ende que se lu conoza como “el padre de tolos trigos”. N'Asturies, el so plantíu tien oríxenes ancestrales y depués d'unos años en riesgu de sumir –fuera de la rexón foi siempre mui apreciada– el cultivu volvió garrar un puxu que se quier reforzar cola DOP o IXP.
