L'acebache, la xoya negra asturiana, yá ye un Bien d'Interés Cultural

L'acebache, la xoya negra d'Asturies, la que lleva sieglos protexendo a los pelegrinos y, poques gracies, a los asturianos, llogró esti día la certificación oficial del Conseyu de Patrimoniu Cultural del Principáu, presidíu pola conseyera de Cultura, Política Llingüística y Deporte, Vanessa Rodríguez, pa declarala Bien d'Interés Cultural (BIC) d'Asturies. Una consideración que nun llogra'l mineral namás, sinón tola cultura del acebache que lu arrodia. El máximu órganu asesor del Principáu en materia patrimonial emitió l'informe favorable final, col sofitu del Ridea y la Universidá d'Uviéu, previu al decretu que va emitir el Gobiernu.

Tal como recueye l'espediente, "la esistencia de yacimientos d'acebache de pimpanuda calidá n'Asturies permitió, yá dende dómines remotes, la so esplotación minera y el so aprovechamientu artesanal, un fechu que dio llugar a una cultura basada nes cualidaes d'esti singular mineral". El so supuestu calter proteutor frente a la enfermedá "xeneró una alta demanda de creaciones artesanales que se comercializaron especialmente fuera de la comunidá, tanto per aciu de formatos convencionales, como cigües, como en versiones singulares, en variaes pieces de xoyería", se diz. 

N'Asturies si hai una zona que s'identifica especialmente col acebache ye la de Les Mariñes de Villaviciosa y la Costa del Xurásicu, onde hubo yacimientos esplotándose hasta va un par de décades. Y au se concentra el mayor númberu de talleres onde artesanos acebacheros entá faen maravíes con esa materia prima. Estos xoyeros de la minería ellaboren y comercialicen básicamente dos tipos de productos: pieces tradicionales d'alta demanda (como les cigües, que se venden mayoritariamente nel mercáu compostelanu y asturianu) y creaciones singulares y anovadores. Dambes variantes, según la Conseyería de Cultura "tienen puxanza y mercáu". Como nel so día recordaron los especialistes del INCUNA, la cultura acebachera tien, amás, una estrecha vinculación col Camín de Santiago dende'l medievu, y foi la ruta xacobea "la que contribuyó al so espardimientu per toa Europa". 

"El valor incontestable que se-y atribúi n'Asturies al acebache a nivel social y cultural queda reflexáu nel so usu a lo llargo de la hestoria. La so rareza, color, rellumu y la so inalterabilidá, amás de les sos supuestes propiedaes, espliquen un apreciu que llegó al sieglu XXI y que xustifica la so proteición patrimonial", sostienen dende'l Principáu.

"Cola ayuda del Gobiernu del Principáu d'Asturies"