Tengo que traer equí les palabres de la última gallardonada col Premio Cervantes, la uruguaya Ida Vitale, cuando diz que "uno siempre escribe con un asemeyáu estáu d'ánimu al qu'hai que ser fiel". Los ventinueve poemes que faen L'alma albentestate valiéron-y a l'autora el X "Premiu Nené Losada Rico" nel añu 2015, desnuden la intimidá de so alma y sobre too, confirmen la voz que sal del estáu d'ánimu de Marisa López Diz (Xixón, 1970), yá conocida nos poemarios anteriores n'asturianu y gallegoasturianu: Tiempu de tristura, A terra esqueicida y Les races del olvidu. Agora vuelve a manifestase con fidelidá nesta entrega y convence nuevamente con composiciones ellaboraes con gran procuru: cencielles, áxiles, musicales, virtuoses na so fechura, alcanzando una emoción que mantién en cada versu y nel conxuntu final d'unos poemes mui bien trabayaos, nos que llate un alma hipersensible descrita con sinestesies, imáxenes y metáfores bien consiguíes, nunos versos reforzaos formalmente con insistentes paralelismos.
L'alma albentestate ye un poemariu fechu con ventinueve versiones sobre la confesión d'un alma qu'amuesa tristura y que s'abelluga ente dos caminos qu'ella alcuentra afayadizos: la escritura y la naturaleza. Nuna y otra estaya vive con intensidá y normalidá, siendo yá partes d'ella mesma, identificándose dafechu con dambos ambientes.
Ye inevitable la escritura pa Marisa López Diz y la vocación innata de poeta llénalo too: "Ye un oficiu / reincidente y peligrosu". Hai composiciones feches pa definir una poética, pa cuntar la motivación y pa enumerar les señes a les qu'hai qu'atender pa llograr que s'encarrile'l pensamientu. Tamién hai una llucha frente a frente cola llingua, un esfuerzu pa espresar la fondura d'unos sentimientos siempre solombríos qu'anubren l'ánimu. Y anque seya queríu, seique se trata d'un oficiu vanu y llenu de sufrimientu: "Esta dicha inútil / que me duel na boca / como a Penélope l'ausencia". "Estes palabres que podrecen / ensin que naide les sienta". "Esti andar al debalu / camín de nenyures".
L'otru refuxu d'esta alma desolada ye una naturaleza compañera, determinista y telúrica que va marcando'l pulsu al ánimu y llendando les emociones que paez que son debíes a nacer nesta tierra; un locus amoenus descritu con almiración y resignación onde ye mui importante'l fondu vexetal, dibuxáu con un bon desfile d'elementos botánicos y atmosféricos que valen bien pa describir Asturies y pa esponer la cargación que siente l'alma cansada y triste (viesca, figales, umeros, hortensies, cairuetes, árgoma, encines, xenciana, orbayu, agua, nieve, borrina, cierzu y el fríu: "Desapaecer dafechu / ente'l silenciu verdoso / de la viesca, / nel fríu imposible del iviernu / dibuxao nes ventanes, / nel vuelu fráxil / de los páxaros". Inevitable la comparación cola naturaleza en Rosalía de Castro, tan cercana a esti paisaxe y a esti llirismu. Sicasí, tamién asoma, medrosa, la esperanza: "¿Quién sabe / si per mayu / han xorrecer equí / gladiolos blancos, / como espaes afilaes, / nesti corazón / qu'atraviesa'l branu?"; tamién apaecen, cobardes, dalgunos rellampos felices de la infancia, que suponen una pequeña tregua pa la -guapa- grisura de estos versos señaldosos: "Si tornara otra vez / el tiempu de les mores / coles manches del branu / emporcándonos la ropa, y el recuerdu rebelde / de matos y escayales / dibuxándonos la vida / en cada brazu?".
Una voz que piensa la vida, que va xuncida al ánimu y a la tierra. Ensin atechar; cansada, sincera, valiente y verdadera: "Asina ye de fráxil / esta manera mía d'andar col corazón / ente los llabios". Necesaria.
