Maximina Fernández Vega vive na mesma casa na que nació va 75 años en Bezanes (Casu), tierra esta, xunto con Somiedu, popular pola gran cantidá de madreñeros qu'hubo va tiempu de los que, anguaño, apenes queda yá dalgún. "Solo Juan, el de Veneros", esplica Fernández Vega, esposa, fía y nieta de madreñeros, que fala con pasión de la so vida, del so pueblu y de la so necesidá de caltenese siempre activa y motivada onde vive.
Xusto por eso, y amás por toa una vida dedicada al campu, al serviciu social, la defensa de les tradiciones y ser motor, coles mesmes, d'actividaes pa les muyeres del campu, foi nomada esti añu "Güela campesina" 2022 de parte de l'Asociación de Muyeres Campesines d'Asturies (AMCA), que'l so comunicáu reza qu'esta ye "una reconocencia pol so llabor y trabayu desinteresáu pol caltenimientu de les tradiciones, mesmo que pol esfuerzu nel desenvolvimientu personal y meyora de les condiciones de vida de la comunidá".
Casada con Eloy Cabilla Fernández, madreñeru de Bezanes, violu trabayar tola so vida nesti oficiu hasta qu'enfermó y tuvo que retirase. "Siempre vi facer esto en casa. El mio padre yá yera madreñeru tamién con 12 años, y tamién el mio güelu paternu", señala Maximina, quien diz que la principal razón de ponese a facer madreñes va unos cuatro años foi porque "tenía que facer daqué, yo ye que nun soi a tar parada. Un día, d'aburrida que taba, metíme na caseta y empecé faciendo unes madreñes piquiñines pa regalar a un naciellu, como recuerdu. Depués fui faciendo más y a la fin empecé a faceles grandes. Esti día llegaron unos turistes de Málaga y lleváron unes cuantes encantaos", diz la muyer que, cuando fala, tresmite la pasión que siente polo que fai y esplica, a quien lo pida, tol procesu, nel so enfotu de caltener vivu un oficiu que foi eminentemente masculín y que ta a poco d'esmucir, porque queden bien pocos artesanos dedicaos a ello.
Esplica Maximina qu'ella nun fai la madreña dende'l principiu. "Yo empiezo na metá del procesu, nun corto'l tueru, sinón que trabayo yá con pieces de madera yá cortaes, y lo que faigo ye llimpiar bien, afuracar, da-y forma, rapar, facer la talla, poner les gomes a los tacos y pintar y/o barnizar. Les postreres que fixi son pa Manuel. Pa les madreñes suel trabayase l'abeduriu, la nozal o la castañal", esplica.
Otra razón pa retomar, va cuatro años, esti oficiu, anque sía pa combatir l'aburrición y caltenese activa, ye que nun s'escaeza la importancia d'un oficiu que reinaba nel conceyu.
"Enantes la vida yera mui dura, perdura. La muyer tenía que facer tolos trabayos de fuera: semar, llabrar, ser madre, atender a los fíos y a los mayores, llavar nel ríu o na fonte, atender los animales, facer la casa, coser, texer... Bonu, de too, y eso nunca tuvo valorao. Equí vivíase de la madreña, equí llegó a cargase un camión con mil pares de madreñes cada selmana, porque igual había trés o cuatro madreñeros nuna mesma casa. Había que dir al monte pola madera a cortala col famosu tronzador, y si nun había dos homes, tamién tenía que dir la muyer a serruchar", recuerda ella.
Maximina, que nun pudo estudiar Matemátiques, que tanto-y gustaben, "porque en casa nun había medios abondo", estudió Corte y Confección, emigró a Suiza, volvió, trabayó sirviendo nuna casa en Xixón y, cuando los sos padres enfermaron, tornó pa cuidalos a la casa familiar, de la que yá nun marcho sacante pa viaxar delles temporaes, xunto al so home, cuando ella se xubiló y vendieron les vaques. Tamién trabayó unos cuantos años como asistente social en dos pueblos.
"Siempre fixi lo que me venía a la mano. Agora ando coles piernes un pocu mal, pero hasta l'añu pasáu traía la lleña. Yo garro'l tractor, la segadora... tou, vaya. Tuvi suerte porque'l mio padre enseñóme de tou. Dempués de qu'el mio hermanu marchara pa Estaos Xuníos, yo segaba con mio padre a gadañu. Cola llegada de la segadora y el tractor, el trabayu ameyoró", recuerda esta muyer incombustible qu'agora decidió ser, tamién, madreñera. Ta mui emocionada col reconocimientu que-y otorga l'AMCA.
"Pa mi ye un arguyu ser la ‘Güela campesina’, ye un arguyu enorme", afirma. El 6 de payares, nel restorán Palaciu de les Nieves de Llangréu va ser homenaxada con una distinción otorgada a una muyer que se fixo a ella mesma cola mesma maestría cola qu'agora fai madreñes.
